TİK BOZUKLUKLARI
Tikler aniden olan, tekrarlayıcı, bir düzen olmayan hareket, jest, mimiklerden oluşan davranışlardır. Çoğu zaman çok kısa süreli ani hareketlerden oluşur. Çok şiddetli durumlarda arka arkaya olduğu zaman ise süre uzunmuş gibi gelebilir. Tik bozuklukları ilk 1800 yıllarda tanımlanmıştır. Yapılan çalışmalarda toplumda görülme sıklığı yaklaşık olarak % 10 dur. Tikler genelde dönem dönem artıp azalır. Bazen bu süre o kadar kısadır ki aileler durumun farkına bile varmayabilir. Çok sık ve şiddetli olduğu zaman ise ailedeki herkesi başta çocukları olmak üzere rahatsız etmeye başlar.
Tikler özellikle stres yataran durumlarda ortaya çıkar ya da var olanlar daha da artar. Stres yaratan durumlara bir kaç örnek verecek olursak: anne-babanın tartışması,evde gerginlik düzeyinin yüksek olması, sınav dönemleri, ders başarısızlığı, kardeş kıskançlığı, boğaz ya da ateşli üst solunum yolu hastalıkları… Çocuğun kendisini huzurlu ve rahat hissetiği durumlarda ( yaz tatileri, uyku sırası, televizyon ya bilgisayar başında..) ise tam tersine kaybolur ya da azalır. Tiklerin bir diğer özelliği ise müdahele edildiği zaman artış göstermesidir. Bazende tikleri geçmiş olan bir çocuğun yanında tikler hakkında konuşulduğu zaman tikler tekrardan başlayabilir. Çocuklar istedikleri zaman kısa sürelide olsa tiklerini engelleyebilirler. Tik Bozuklukları en çok 10 yaş civarı şiddetlenir ve gözlenir. Genelde 20 yaş civarında ise azalırlar. Tik Bozukları genelde Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Davranış Bozukluğu, Kaygı Bozukları , Obsesif Kompulsif Bozukluklarla birlikte sık gözükür. Tikler motor ( hareket ) ve vokal ( ses ) tikleri olmak üzere iki şekilde gözlenir.
Motor Tikler:
Göz Kırpma, Burun Kıvırma, Omuz Oynatma, Omuz Silkme, Parmaklarla Oynama, Parmak Tıklatma, Yüz Buruşturma, Dudak Yalama…
Ses Tikler:
Öksürme, Boğaz Temizleme, Islık Çalma, Burun Çekme, Hayvan ve Kuş sesleri Çıkarma, Kötü Söz Söyleme
Tik Bozukluları aşağıdaki 3 ana tanıdan oluşur.
TİK BOZUKLUKLARI
- Tourette Bozukluğu
- Kronik Motor ya da Vokal Tik Bozukluğu
- Gelip Geçici Tik Bozukluğu
Tourette Bozukluğunda hem motor tikler hem de vokal ( ses ) tikler beraber gözlenir. Tourette Bozukluklarına genelde davranış problemleri ve takıntılarda eklenir. Tik Bozuklukları içerinde en gürültülü dikkat çekenidir. Nörolojik sorunlar Tourette Bozukluğunda daha fazla gözlenir. Kronik Motor ya da Vokal Tik Bozukluğunda dönem dönem motor tiklere vokal tikler eşlik eder. Gelip Geçici Tik Bozukluğunda ise adı başında tikler dönem dönem olur ve kendiliğinden kaybolur.
TEDAVİ
Tik Bozukluklarında ilk önemli nokta tiklerin çocuğumuzun hayatını ne kadar etkilediğini tespit etmektir. Çoğu zaman çocuklar bu durumdan rahatsız değillermiş gibi gözükselerde aslında bu durumdan çok rahatsızlardır. En çok çocuklar çevreden ve arkadaş ortamından aldıkları geri bildirimlerden etkilenir. Basit ya da geçici tiklerde kendileri etraftaki birisi söylemese tiklerinin farkında bile olmayabilirler. Tik Bozukluğunda en önemli şey tikleri artıran stresör faktörlerin tespit edilmesi ve yok edilmesidir. Tik Bozukluklarında eşlik eden diğer hastalıkların tespit edilip tedavi edilmeside çok önemlidir. Bir diğer önemli nokta ise bu konunun sürekli çevre tarafından müdahele edilerek hatırlatılmamasıdır. Müdahele ettikçe basit geçici bir tik bile uzun sürede kronikleşebilir. Direçli ve uzun süren durumlarda ise medikal tedaviler oldukça yüz güldürücü sonuçlar vermektedir.
